Hỏi về ghép tế bào gốc điều trị thiếu máu bất sản?18/01/2021 - 19

   Chào em. Ghép tế bào gốc (Stem Cell Transplantation) là một phương pháp y học tiên tiến, được coi là một trong những biện pháp điều trị hiệu quả nhất để điều trị bệnh thiếu máu bất sản, một tình trạng trong đó tủy xương không sản xuất đủ các tế bào máu. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cả ngắn hạn và dài hạn. Điều này sẽ phụ thuộc vào sự đáp ứng và chấp nhận của cơ thể mỗi người. Chính bác sĩ cũng không thể biết sau đó bệnh nhân sẽ như thế nào. Trách nhiệm của bác sĩ là thực hiện đúng quy trình, còn kết quả thế nào thì sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố và chủ yếu là từ phía bệnh nhân.
   Ngoài ra, tìm được người hiến tế bào gốc thích ứng lại là cả một vấn đề, không phải cứ muốn ghép là được ghép ngay. Trong thời gian chờ đợi tìm nguồn ghép, việc quan trọng nhất vẫn phải đảm bảo sức khỏe của bệnh nhân.

Tôi cũng đang bị căn bệnh này hơn 1 năm rồi và đang có ý định sẽ ghép tế bào gốc. Điều mà tôi thấy tự tin là khi trên các tài liệu y tế đều nói rằng ghép tế bào gốc có khả năng chữa trị hoàn toàn bệnh thiếu máu bất sản: Ghép tế bào gốc có thể khôi phục chức năng tủy xương, giúp bệnh nhân sản xuất tế bào máu bình thường (hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu), qua đó loại bỏ triệu chứng thiếu máu và nguy cơ xuất huyết, nhiễm trùng. Tôi sẽ sớm đăng ký ghép với bệnh viện, hy vọng sẽ sớm được thực hiện.

Tôi thấy rằng ghép tế bào gốc cho thiếu máu bất sản sẽ mang đến hiệu quả lâu dài: Nếu ghép thành công, bệnh nhân có thể được điều trị khỏi hoàn toàn mà không cần tiếp tục điều trị thêm. Các tế bào gốc mới từ người hiến sẽ tạo ra tủy xương khỏe mạnh, duy trì quá trình tạo máu suốt đời. Chỉ tiếc là mẹ tôi đã không cơ cơ hội để ghép.

  Ghép tế bào gốc sẽ là giải pháp cuối cùng cho những bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác như thuốc ức chế miễn dịch hoặc các liệu pháp điều trị hỗ trợ khác. Tuy nhiên, ghép tế bào gốc không dành cho số đông vì: Chi phí và các điều kiện y tế. Ngoài ra, không phải là cứ ghép là sẽ hết bệnh và trở lại như người bình thường. Bệnh nhân vẫn phải uống thuốc chống thải ghép cả đời.

  Ghép tế bào gốc có tỷ lệ thành công cao đối với bệnh nhân trẻ tuổi. Nó giúp cải thiện đáng kể chất lượng và tuổi thọ so với những phương pháp điều trị khác. Ngược lại, tỷ lệ thành công với bệnh nhân cao tuổi thường thấp hơn và hiển nhiên nó không phải là giải pháp chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này cho tất cả mọi người.

Nếu ghép thành công và không bị thải ghép hoặc những biến chứng nghiêm trọng, phương pháp này sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Họ có thể quay lại cuộc sống bình thường, không còn phụ thuộc vào các biện pháp điều trị tạm thời như truyền máu.

Khoa học là giải pháp mang đến sự tối ưu nhưng không phải lúc nào cũng chính xác và tuyệt đối. Trong việc điều trị, mọi phương pháp mang tính can thiệp luôn có sự rủi ro nhiều hơn lợi ích. Các bác sĩ cũng không bao giờ nói ra hết những rủi ro cho bệnh nhân. Họ thường nhấn mạnh vào các lợi ích để bệnh nhân dễ dàng đưa ra quyết định điều trị. Ghép tế bào gốc điều trị bệnh thiếu máu bất phản có cực kỳ nhiều rủi ro và tác động xấu đến sức khỏe của bệnh nhân. Trong đó, bệnh mảnh ghép chống lại vật chủ là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất sau khi ghép, xảy ra khi tế bào miễn dịch từ người hiến tấn công các mô và cơ quan của bệnh nhân. biến chứng này có thể ảnh hưởng đến da, gan, đường tiêu hóa, và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

  Bệnh mảnh ghép chống lại vật chủ là một biến chứng mà không có bất cứ một bác sĩ nào có thể biết trước hoặc có thể ngăn cản được. Nó là nguy cơ có thể xảy ra sau một thời gian dài. Ngoài ra, nguy cơ nhiễm trùng cao là một hạn chế phổ biến với phương pháp này: Sau ghép, hệ miễn dịch của bệnh nhân bị suy giảm nghiêm trọng do các liệu pháp hóa trị và xạ trị trước ghép, khiến bệnh nhân dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không phát hiện sớm và được điều trị kịp thời.

   Lời khuyên của tôi dành cho bạn Lý Thị Thơm là nếu xác định ghép tế bào gốc cho mẹ, hãy tìm hiểu thật rõ về tác dụng phụ của hóa trị/xạ trị. Bởi vì trước khi ghép, bệnh nhân phải trải qua các liệu pháp hóa trị/xạ trị để loại bỏ tủy xương cũ. Quá trình này có thể gây buồn nôn, mệt mỏi, rụng tóc, loét miệng, và tổn thương các cơ quan như phổi và tim. Nó còn gây ra sự mệt mỏi và gần như suy kiệt cho bố tôi. Rất may mắn là sau đó ông đã dừng lại nửa chừng và tập trung vào dinh dưỡng. Sau khi hồi phục lại sức khỏe, bố tôi đã từ bỏ ý định tiếp tục với phác đồ ghép tế bào gốc. Ông muốn dùng sang thuốc nam nên tôi đã tìm hiểu và đặt mua thuốc thảo dược của trung tâm dược liệu châu Á cho bố. Không ngờ đây lại là phương pháp đơn giản nhất nhưng đã cứu sống cho bố tôi được hơn 6 năm nay.

Chúng ta xem tivi hoặc các tin tức về y khoa thường thấy nói rằng những ca ghép nội tạng hoặc ghép tế bào gốc thành công của bv này bv kia. Tôi tin chắc rằng mọi người đang hiểu nhầm thành công đó với khái niệm bệnh nhân đã khỏi bệnh hoặc được cứu chữa an toàn. Đối với các bác sĩ sau mỗi ca phẫu thuật ghép tạng, các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân trở về bình thường và đó chính là sự thành công của ca ghép. Còn sự thành công của bệnh nhân lại khác hoàn toàn, vì sau ca ghép đó bệnh nhân sẽ còn phải đối diện với rất nhiều các biến chứng và nguy cơ khác nhau. Có rất nhiều bệnh nhân đã tái phát bệnh hoặc thậm chí mất mạng vì những biến chứng sau ghép. Vậy thử hỏi rằng ca ghép mà bác sĩ nói đã thành công là như thế nào?

Sau thời gian ghép được hơn 1 tháng, mẹ tôi đã bị phản ứng với thuốc ức chế miễn dịch. Tôi đã biết rõ các bệnh nhân thường phải dùng thuốc ức chế miễn dịch để giảm nguy cơ bệnh mảnh ghép chống lại vật chủ, nhưng những loại thuốc này có thể gây tác dụng phụ như cao huyết áp, tiểu đường và tổn thương thận. Mẹ tôi bị suy thận cấp phải lọc máu trong 2 tuần, sau đó bệnh chuyển sang suy thận mãn tính và bây giờ vừa phải đi lọc máu mỗi tuần 3 lần, nhưng vẫn phải dùng thuốc ức chế miễn dịch. Nói chung là khốn khổ hơn trước khi chưa ghép tế bào gốc.

Tôi là người kém may mắn, sau khi ghép tế bào gốc, tôi bị một tình trạng gọi là chậm phục hồi chức năng tủy xương. Theo như bác sĩ thì có một số bệnh nhân có thể không phục hồi nhanh chóng việc sản xuất tế bào máu sau khi ghép, dẫn đến tình trạng kéo dài của thiếu máu và nguy cơ nhiễm trùng. Trước khi ghép, hóa chất đã làm tôi bị rối loạn cân bằng điện giải trong cơ thể, gây ra các biến chứng như chuột rút cơ bắp, rối loạn nhịp tim và co giật. Chức năng thận của tôi có những thời điểm đã bị suy giảm tới độ ba và đã được bác sĩ kết luận là bị suy thận mãn tính. Tôi đã mất 8 tháng uống thuốc điều trị hồi phục chức năng thận ở Trung tâm dược liệu châu Á. Rất may là chức năng thận đã trở lại bình thường. Tôi cũng đã đọc được một tài liệu của nước ngoài nói lên rất nhiều các nguy cơ và nhược điểm sau ghép tế bào gốc cho căn bệnh này. Do đó, hiện tại tôi đang tiếp tục uống thuốc thảo dược của trung tâm cho bệnh thiếu máu bất sản. Tôi hy vọng bệnh của tôi sẽ được củng cố và ổn định lâu dài.

  Nếu đọc về các ưu điểm của phương pháp ghép tế bào gốc cho bệnh thiếu máu bất sản, chắc chắn sẽ không ai nghĩ rằng sau ca ghép thành công đó, bệnh nhân vẫn bị tái phát bệnh. Bác sĩ nói với chúng tôi rằng ghép tế bào gốc có thể chữa khỏi hoàn toàn. Thật tệ là chúng tôi không để ý đến chữ “có thể”, đó là một sự khẳng định nhưng không chắc chắn. Tuy nhiên, trên một video của một bác sĩ chuyên về tế bào gốc khi nói đến phương pháp này, bác sĩ đó vẫn khẳng định rằng: “Một số bệnh nhân vẫn có thể bị tái phát bệnh sau ghép vài năm. Đó là một thông tin mang tính minh bạch và luôn đúng”. Tỷ lệ tái phát phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm độ tuổi và mức độ tương thích của người hiến. Bác sĩ đó đã giải thích rằng “ Với một người bình thường như chúng ta tự nhiên lại phát sinh ra bệnh. Vậy khi ghép tế bào gốc từ một người khác vào cơ thể thì chẳng có gì đảm bảo bệnh không trở lại”.

  Bệnh nhân ghép tế bào gốc có nguy cơ phát triển các loại ung thư thứ phát, như ung thư da hoặc ung thư máu, do tác động của hóa trị/xạ trị hoặc do sự biến đổi trong hệ miễn dịch. Điều này là thực tế đối với bản thân tôi. Sau ca ghép tế bào gốc, tôi tưởng rằng mình đã được tự do, nhưng thật tệ là không phải như vậy. Sau hơn một năm rất nghiêm túc uống thuốc và kết hợp chế độ ăn đúng như bác sĩ hướng dẫn. Tôi đã có kết luận bị đa u tủy xương. Đó là một cú sốc và tôi tưởng chừng mọi thứ đã được an bài. Và có thể các bạn sẽ không bao giờ tin và tôi cũng không nghĩ rằng tôi vẫn ổn hơn 7 năm nay sau khi có kết quả đó. Tôi thực sự mang ơn các thầy thuốc của trung tâm dược liệu Châu Á rất nhiều.

Một số bệnh nhân có thể gặp tình trạng suy yếu hệ miễn dịch kéo dài sau ghép tế bào gốc, dẫn đến tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc các bệnh tự miễn. Tôi đã bị bệnh Lupus ban đỏ sau ghép 11 tháng. Căn bệnh này dẫn đến suy giảm chức năng thận của tôi. Tôi đang uống thuốc thảo dược của trung tâm để hồi phục chức năng thận, Sau hơn 7 tháng uống thuốc, chức năng thận của tôi đã hồi phục được khoảng 60% rồi.

   Ca ghép tế bào gốc đã giúp tôi không phải đi truyền máu. Nhưng tôi vẫn phải uống rất nhiều loại thuốc mỗi ngày vì các biến chứng của nó.  Tôi còn bị rối loạn chức năng sinh sản, thật may là tôi đã có một bé gái. Ngoài ra, bác sĩ cho biết tôi đang gặp các vấn đề về tim mạch và cần được theo dõi cẩn thận. Từ 3 tháng trước, tôi chính thức có kết luận bị viêm khớp dạng thấp và đây cũng là do hệ miễn dịch bị thay đổi sau ghép.
   Điều tệ nhất mà tôi thấy sau ca ghép đó là suy giảm chất lượng cuộc sống. Các triệu chứng kéo dài của tôi rõ nhất là sự mệt mỏi, đau nhức và giảm chức năng cơ thể, ảnh hưởng đến khả năng làm việc và sinh hoạt hàng ngày. Mặc dù các chỉ số máu của tôi vẫn ổn nhưng không hiểu sao tôi bị như vậy. Tuần trước bác sĩ cho biết sẽ theo dõi cẩn thận về vấn đề biến chứng nhẹ của mảnh ghép chống vật chủ mạn tính. Điều này đã khiến tôi thực sự rất lo lắng. Tôi đã phải đặt mua thuốc thảo dược của trung tâm dược liệu châu á để kết hợp cùng với thuốc ức chế miễn dịch. Rất hy vọng với sự phối hợp này sẽ ngăn chặn được biến chứng nghiêm trọng trên.

   Là một bác sĩ chuyên khoa huyết học, tôi có thể chia sẻ với mọi người điều này: Ghép tế bào gốc có thể mang lại cơ hội chữa khỏi bệnh thiếu máu bất sản, nhưng nó đi kèm với nhiều rủi ro và biến chứng ngắn hạn và dài hạn. Quyết định ghép phải được đưa ra sau khi cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích và nguy cơ, đồng thời cần có sự theo dõi chặt chẽ trước, trong và sau quá trình ghép để tối ưu hóa kết quả điều trị. 
   Ngoài ra, khả năng hồi phục thường không đồng đều sau ghép: Một số bệnh nhân có thể phục hồi nhanh chóng, trong khi những người khác có thể gặp khó khăn trong việc tái hòa nhập vào cuộc sống bình thường do các biến chứng và tác động phụ kéo dài.